Dyslexie

 











Sally Shaywitz

Definities dyslexie

Er zijn veel verschillende definities van dyslexie. Elke definitie richt zich op een ander aspect van de stoornis.

Dyslexie kan zich in verschillende vormen voordoen en zich op verschillende manieren openbaren. Hieronder noemen we de belangrijkste definities.

Definitie Gezondheidsraad (1995)

De commissie spreekt van dyslexie wanneer de automatisering van woordidentificatie (lezen) en/of schriftbeeldvorming (spellen) zich niet, dan wel zeer onvolledig of zeer moeizaam ontwikkelt.

Definitie Stichting Dyslexie Nederland (2003)

Dyslexie is een stoornis die wordt gekenmerkt door een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen en/of spellen op woordniveau.

Definitie Britse Dyslexie Associatie (BDA)

Een combinatie van vaardigheden en moeilijkheden die invloed hebben op het leerproces bij lezen, spellen en/of schrijven. Bijkomende beperkingen kunnen worden waargenomen op het gebied van:

  • verwerkingssnelheid
  • korte termijn geheugen
  • orderning
  • auditieve en/of visuele waarneming
  • gesproken taal
  • motoriek.

Definitie Britse organisatie voor volwassenen met dyslexie (ADO)

Dyslexie kan worden veroorzaakt door een combinatie van fonologische, visuele en auditieve verwerkingsbeperkingen. Woordvind problemen en trage verwerkingssnelheid kunnen ook voorkomen. Een aantal mogelijk biologische onderliggende oorzaken van deze cognitieve beperkingen zijn geïdentificeerd.

Het is waarschijnlijk dat bij ieder persoon een aantal oorzaken een rol spelen. Voor iedere dyslecticus die moeilijkheden heeft met het aanleren van lezen, schrijven en spellen, is er de mogelijkheid om strategieën en alternatieve leermethoden te leren waardoor de meeste van de beperkingen kunnen worden overwonnen.

Iedere dyslecticus is anders en zal dus een individuele behandeling nodig hebben. Veel van hen hebben talenten die door werkgevers erg gewild zijn.

Veel van de factoren die zorgen voor taalkundige moeilijkheden, kunnen ook de oorzaak zijn van positieve kenmerken die gebaseerd zijn op originaliteit en creativiteit.

Relatie met AD(H)D

ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder) is een stoornis die gepaard gaat met aandachtstekort, hyperactiviteit en impulsiviteit.

ADHD en dyslexie zijn twee verschillende soorten stoornissen, die naast elkaar kunnen bestaan. De ene stoornis veroorzaakt dus niet de andere. Wel zijn er een aantal problemen die zowel bij ADHD als bij dyslexie kunnen voorkomen. Bijvoorbeeld:

  • Moeite met lezen
  • Slechte concentratie.
  • Trage klankverwerking.
  • Slordig en onregelmatig handschrift
  • Geheugenproblemen
  • Woordvindproblemen
  • Zwakke concentratie, hyperactiviteit of overactiviteit.
  • Evenwichts- en coördinatieproblemen.

In de literatuur wordt gesteld dat 50 tot 80 % van de hyperactieve kinderen ook leerproblemen, zoals dyslexie vertoont.